Z czego wybudowaæ dom? - ró¿ne techniki budowy

Dla wiêkszo¶ci osób pytanie: z czego dom, w rzeczywisto¶ci oznacza: za ile. Na jako¶ci materia³ów nie mo¿na jednak przesadnie oszczêdzaæ. To, czego nie wydasz dzisiaj, bêdziesz musia³ zap³aciæ jutro w formie wy¿szych rachunków za ogrzewanie czy czêstszych remontów.

Najtañsze s± domy z pustaków gazobetonowych ocieplanych we³n±, o stropach betonowych. Zamiast dachówki ceramicznej k³adzie siê betonow± albo jeszcze tañsz± blachodachówkê. Przy tym za³o¿eniu prawdopodobnie uda ci siê zej¶æ z cen± planowanego domu w okolice 1,7-1,8 tys. z³ za m kw.

Je¶li pieniêdzy masz ma³o, oszczêdno¶ci zacznij raczej na etapie gotowe projekty domów jednorodzinnych. Wybierz dom o prostej bryle: parterowe z poddaszem u¿ytkowym, bez skomplikowanego ³amanego na wszystkie strony dachu i oczywi¶cie bez piwnicy - jej budowa kosztuje kilkadziesi±t tysiêcy z³otych. Poddasze mo¿e przy tym poczekaæ z wykoñczeniem, a¿ bêdziesz mia³ wiêcej pieniêdzy. Warto te¿ przemy¶leæ wielko¶æ dzia³ki oraz samego domu.

Ile kosztuje budowa domu ?

To bodaj najczê¶ciej zadawane pytanie na wszelakich forach internetowych. Odpowied¼ na nie jest jednak niebywale trudna, poniewa¿ zale¿y od kolosalnej ilo¶ci czynników, zaczynaj±c od technologii, w której jest on wykonywany, przez jego powierzchniê, region kraju, w którym jest wznoszony, itp. itd. Generalnie mo¿na przyj±æ, ¿e metr kwadratowy domu kosztuje przeciêtnie od 1,7 do 3 tys. z³ (licz±c z robocizn± i wykoñczeniem). Do tego dochodzi jednak jeszcze koszt dzia³ki i projektu, przy czym im wiêkszy dom, tym zazwyczaj ni¿sza jest cena metra kwadratowego.

Generalnie mo¿na przyj±æ, ¿e wydatki rozk³adaj± siê tak:

  • stan surowy zamkniêty (czyli upraszczaj±c - ¶ciany, dach, okna) - to ok. 50 proc. kosztów;
  • roboty wykoñczeniowe - 30 proc. kosztów;
  • instalacje - 12-20 proc. kosztów. Chodzi tutaj o instalacje centralnego ogrzewania, wodoci±gow± (ciep³a i zimna woda), kanalizacyjn±, ogrzewanie itp.
  • zczegó³owy kosztorys inwestycji zrobi ci architekt ewentualnie wykonawca. Warto jednak, zanim podejmiesz decyzjê, z czego budowaæ dom, poznaæ kilka podstawowych pojêæ z tego zakresu.

    Fundament

    Tutaj nie ma specjalnej filozofii, ciê¿ko te¿ o jakie¶ wiêksze oszczêdno¶ci. Najczê¶ciej muruje siê go z bloczków o wymiarach 12×25×38 cm. Mo¿na te¿ wylaæ tzw. fundamenty monolityczne.

    Z czego ¶ciany ?

    Najczê¶ciej buduje siê ¶ciany dwu- lub trójwarstwowe. O co chodzi? Najpro¶ciej mówi±c, o liczbê warstw ¶ciany. I tak ¶ciana dwuwarstwowa to po prostu ¶ciana no¶na z bloczków czy pustaków. Generalnie do jej budowy mo¿na zastosowaæ ka¿dy materia³ budowlany (ceg³ê, beton komórkowy, keramzytobeton, sylikaty itp.). Powinna mieæ grubo¶æ ok. 24 cm. Na tak± ¶cianê nak³ada siê ocieplenie - styropian b±d¼ we³nê mineraln± (druga warstwa). Tu zasada jest prosta - czym wiêcej ocieplenia, tym ni¿sze rachunki za ogrzewanie. Izolacja powinna mieæ ok. 12 cm, ale nie zaszkodzi wiêcej (grubo¶æ ocieplenia sugerowan± przez architekta bêdziesz mia³ w projekcie).

    Ocieplenie mo¿na uk³adaæ dwoma metodami:

    lekk± - mokr± (BSO) - p³yty styropianu b±d¼ we³ny przykleja siê do ¶ciany no¶nej klejem, na to k³adzie siê specjaln± siatkê z w³ókna szklanego (chroni styropian b±d¼ we³nê przed uszkodzeniami) i tynk. Firmy budowlane oferuj± ca³e systemy do ocieplania od p³yt, przez zaprawê, siatkê, a¿ do tynku. Wa¿ne jest, aby systemy stosowaæ konsekwentnie, to jest wybieraæ jeden, a nie ³±czyæ kilka, bo z ich ³±czenia nic dobrego nie wyniknie.

    Wady:

  • ³atwo o b³±d przy wykonywaniu t± metod± (za ma³o siatki, niedok³adne u³o¿enie izolacji), a b³êdy wychodz± dopiero po kilku latach w postaci np. odpadaj±cego tynku;
  • trudne naprawy (trzeba kuæ tynk), wymaga specyficznych warunków przy monta¿u. Nie mo¿e byæ ani zbyt ciep³o - temperatura musi byæ w przedziale 5-25 stopni, ani wilgotno (bez deszczu). Pogoda powinna byæ bezwietrzna.
  • Zalety:

  • metoda jest bardzo popularna, ³atwo kupiæ elementy do jej wykonania;
  • dobrze wykonana doskonale spe³nia swoj± funkcjê.
  • Such± - na ¶cianie robi siê ruszt z drewnianych listew (czê¶ciej) lub metalu (rzadziej), a miêdzy rusztem uk³ada siê izolacjê (najczê¶ciej we³nê). Z zewn±trz mo¿na po³o¿yæ siding - tzw. oblicówka (przypominaj±cy deski drewniane) b±d¼ deski drewniane (nieprzypominaj±ce sidingu).

    Wady:

  • siding nie ka¿demu siê podoba
  • Zalety:

  • ³atwo¶æ k³adzenia i naprawy;
  • mo¿na go k³a¶æ w ró¿nych warunkach atmosferycznych.
  • Dobrze zrobiona ¶ciana dwuwarstwowa do¶æ dobrze trzyma ciep³o - jej wspó³czynnik przenikania U jest zazwyczaj w okolicach 0,28 i poni¿ej

    ¦ciany trójwarstwowe - taka konstrukcja sk³ada siê z trzech czê¶ci. Pierwsza to ¶ciana no¶na np. z pustaków ceramicznych, betonowych albo z bloczków betonu komórkowego. Taka warstwa ma zazwyczaj oko³o 20 cm. Na niej jest izolacja - we³na lub styropian - ok. 10 cm. Trzecia cze¶æ to elewacja - 8-12 cm - z bardzo efektownie wygl±daj±cej ceg³y klinkierowej lub sylikatowej (nie wymagaj± tynkowania).

    Wady:

  • koszt - taka ¶ciana jest o 10-20 proc. dro¿sza ni¿ dwuwarstwowa;
  • du¿y ciê¿ar ¶cian;
  • ¶ciana jest grubsza ni¿ dwuwarstwowa, to za¶ oznacza, ¿e przestrzeñ u¿ytkowa budynku jest mniejsza (w porównaniu z dwuwarstwow±).
  • Zalety:

  • bardzo niskie wydatki na ogrzewanie (wspó³czynnik przenikania ciep³a U spada poni¿ej 0,25);
  • ¶wietnie t³umi d¼wiêki;
  • jest odporna na uszkodzenia.
  • ¦ciana jednowarstwowa - jednocze¶nie pe³ni role konstrukcyjn± i izolacyjn±. Do jej budowy mo¿na stosowaæ np. bloczki z betonu komórkowego, pustaki z ceramiki poryzowanej, niektóre pustaki z keramzytobetonu (z wype³nieniem ze styropianu).

    Wady:

  • ¼le wykonana lub ze s³abych materia³ów nie trzyma ciep³a. Przed kupnem warto sprawdziæ jej wspó³czynnik U - powinien wynosiæ przynajmniej 0,3.
  • Zalety:

  • cena - o 20-40 proc. ni¿sza ni¿ dwu- czy trójwarstwowych;
  • szybko¶æ wykonania.
  • ¦ciany drewniane - Alternatyw± dla konstrukcji murowanych mog± byæ ¶ciany drewniane. Zazwyczaj robi siê je w konstrukcji szkieletu drewnianego (tzw. kanadyjczyki) b±d¼ z bali.

  • Kanadyjczyk - odstaw± takiej technologii jest drewniany szkielet ¶cian, stropu i dachu stawiany na tradycyjnych fundamentach lub p³ycie fundamentowej. Do szkieletu przybija siê poszycie z p³yt lub desek. Wnêtrze domu zrobionego z takich materia³ów wykañcza siê p³ytami gipsowo-kartonowymi. Elewacje mo¿na ob³o¿yæ deskami lub ceg³± klinkierow±. Ostatnio popularne staj± siê prefabrykowane domy ze szkieletu drewnianego. Wszystkie elementy konstrukcyjne (¶ciany z drzwiami i oknami, stropy, wiê¼ba dachowa) s± robione w fabryce. Na gotowym fundamencie monta¿ takich elementów (a¿ po dach) trwa dwa, trzy dni!
  • Wady:

  • budowa kanadyjczyka wymaga wykwalifikowanej ekipy i dobrych materia³ów, np. drewno musi mieæ wilgotno¶æ nie wiêksz± ni¿ 18-19 proc. B³±d ekipy w postaci ¼le po³o¿onej izolacji prowadzi do zawilgocenia domu. Do niedawna ma³o kto siê na tym zna³. Dzi¶ znalezienie wykwalifikowanej firmy jest ju¿ ³atwiejsze.
  • Zalety:

  • krótki czas budowy, ³atwo go przebudowaæ i rozbudowaæ. Dom w konstrukcji szkieletowej jest te¿ ciep³y. Dobry kanadyjczyk niczym nie ró¿ni siê od konstrukcji murowanej.

  • Bale drewniane - robi siê je najczê¶ciej z sosny, ¶wierku. Powinny mieæ specjalne wy¿³obienia (u³atwia to ich ³±czenie) i grubo¶æ od 6 do 9 cm. Bale koniecznie musz± byæ ocieplone, inaczej taki dom jest potwornie zimny (i co za tym idzie - drogi w eksploatacji).
  • Z czego dach ?

    Koszt budowy zale¿y od jego kszta³tu. Czym bardziej fiku¶ny i ³amany, tym rzecz jasna dro¿szy. Podobnie jest z trwa³o¶ci±. Je¶li pokrycie ma wytrzymaæ sto lat, bêdzie s³ono kosztowaæ. W projekcie domu bêd± wymienione sugerowane materia³y do budowy dachu. Dach nad budynkiem ok. 200 m kw. w zale¿no¶ci od u¿ytego materia³u (ceramika, dachówka betonowa, blachodachówka) to wydatek od 15 do ponad 20 tys. z³.

    Oczywi¶cie pokrycia mo¿na zmieniaæ, ale nie w ka¿dym przypadku. Je¶li projektant sugeruje dachówkê ceramiczn±, prawdopodobnie mo¿na j± wymieniæ na tañsz± blachodachówkê. Taka operacja mo¿e byæ utrudniona w drug± stronê - dachówka ceramiczna jest ciê¿sza od blachodachówki, trzeba wiêc sprawdziæ, czy konstrukcja dachu wytrzyma dodatkowy ciê¿ar.

  • Blachodachówka - tania (25-40 z³ za m kw.) i lekka (ok. 5 kg na m kw.). Trwa³o¶æ 40-50 lat. Wady? W przypadku nieszczelno¶ci trudno siê tak± powierzchniê naprawia - nawet wykwalifikowanemu dekarzowi zabiera to d³ugie godziny, a czasami i kilka wizyt. Jest g³o¶na podczas deszczu.
  • Blacha p³aska - bardziej elegancka od blachodachówki. Wytrzyma³o¶æ do 50 lat, niska waga - od 2 do 10 kg na m kw. Cena niewiele wy¿sza od blachodachówki.
  • Dachówki ceramiczne - znane i trwa³e potrafi± wytrzymaæ nawet sto lat. W miarê ³atwo naprawia siê na nich uszkodzenia (wystarczy wymieniæ jeden ma³y element), s± odporne na silny wiatr, nie s³ychaæ na nich deszczu. Mo¿na je stosowaæ nawet na najbardziej wymy¶lnych dachach. S± jednak drogie (30-60 z³) i ciê¿kie - nawet 75 kg na m kw., wymagaj± wiêc solidnej konstrukcji wiê¼by dachowej.
  • Dachówki cementowe - s± bardzo podobne do ceramicznych (takie same zalety), ale l¿ejsze (waga od 40 do 55 kg na m kw.) i tañsze. Trwa³o¶æ - do 70 lat.
  • Gont bitumiczny - z wygl±du przypomina papê. Trwa³o¶æ ok. 50 lat. Jest tani (22-28 z³ za m kw. ) i przez cze¶æ osób uwa¿any za niez³± alternatywê dla blachodachówki (w przeciwieñstwie do niej jest cichy podczas deszczu). Mo¿na go uk³adaæ na starych pokryciach, np. na papie. Waga 8-15 kg na m kw.
  • Strzecha - ³adna, ale potwornie droga. Metr kwadratowy kosztuje nawet 200 z³. Jest trwa³a - wytrzymuje nawet sto lat. Ciê¿ar - 75 kg na m kw.
  • Gont drewniany - produkuje siê z drewna iglastego (sosna, ¶wierk, jod³a). S± ciête lub ³upane - zgodnie z naturalnym przebiegiem w³ókien drewna. £upane s± trwalsze od ciêtych. Wytrzyma³o¶æ ok. 50 lat. Trzeba go impregnowaæ co kilka lat, ale wygl±da bardzo estetycznie. Cena ok. 100 z³ za m kw.
  • £upek mineralny - drogi (kilkaset z³otych za m kw.) i wytrzyma³y. Zgodnie z deklaracjami producentów potrafi wytrzymaæ ponad sto lat. Do budowy domów by³ stosowany ju¿ w ¶redniowiecznej Europie.