Od zawsze, zastanawia mnie irracjonalno¶æ zachowañ ludzi, pragn±cych wybudowaæ sobie dom. Bardzo czêsto zaci±gaj± oni na ten cel wieloletni kredyt, który jest ogromnym obci±¿eniem dla ich bie¿±cego bud¿etu, a w niepewnej sytuacji rynkowej i nieprzewidywalnej przysz³o¶ci, stwarza du¿e ryzyko niewyp³acalno¶ci i utraty domu. Zak³adaj± tym sobie stryczek na szyjê i zgadzaj± siê na ¿ycie w trudzie, przez bardzo wiele lat. Czêsto równie¿, po wybudowaniu, okazuje siê, ¿e to nie jest taki dom, jaki sobie wymarzyli. Nie bez powodu mówi siê, ¿e dopiero trzeci spe³nia oczekiwania. Dla znacznie mniej wa¿nych spraw, takich jak podwy¿ka o 100 czy 200 z³, lub awans na wy¿sze stanowisko, ludzie potrafi± po¶wiêciæ mnóstwo czasu i zadaæ sobie wiele trudu. W przypadku planowania domu, najczê¶ciej ogl±daj± obrazki, czytaj± reklamy, porównuj± ceny, s³uchaj± rad s±siada, lub krytyki te¶ciowej i poszukuj± najlepszego kredytu. Najchêtniej powielaj± rozwi±zania z najbli¿szego otoczenia, lub propozycje medialne. Maj± mgliste pojêcie o ró¿nych technologiach, materia³ach i rozwi±zaniach. Najczê¶ciej równie¿ nie potrafi± zweryfikowaæ ofert, ani policzyæ, czy s± racjonalne. Inwestor zdaje siê najczê¶ciej na projektanta i wykonawcê, a ka¿dy z nich ma swój punkt widzenia i swój interes. W takim trójk±cie trudno o porozumienie. Poza tym, rzadko który projektant czynnie, czyli fizycznie, uczestniczy³ w budowach. To, co dobrze wygl±da na papierze, zdarza siê, ¿e jest niemo¿liwe fizycznie. Jako student, w ramach praktyk, uczestniczy³em kiedy¶ w budowie domu mieszkalnego, w planach którego suma wymiarów wewnêtrznych by³a wiêksza od zewnêtrznych. Aby zminimalizowaæ koszty, wyeliminowaæ b³êdy i osi±gn±æ wymarzony cel, trzeba zainwestowaæ swój czas na zdobycie odpowiedniej wiedzy, oraz spróbowaæ nauczyæ siê na cudzych do¶wiadczeniach i b³êdach. Zwróci siê stokrotnie. Tu uwa¿am, ¿e przede wszystkim nale¿y poznaæ przynajmniej niektóre rozwi±zania, zwi±zane z budownictwem pasywnym, oraz zastanowiæ siê nad czê¶ciow± autonomi±. Zal±¿ek takiej informacji znalaz³em na stronie drewnozamiastbenzyny.pl Sama wiedza jest absolutnie niezbêdna, ale nie wystarczy do osi±gniêcia celu postawionego w tytule. Nale¿y siê zastanowiæ, gdzie i jak mo¿na wydaæ mniej, bez szkody dla jako¶ci. Podam dwa przyk³ady. Parê lat temu kupi³em dom do pe³nego remontu, aby osobi¶cie potrenowaæ wszystkie roboty wykoñczeniowe. Dom ma powierzchniê oko³o 320 m2. Miêdzy innymi nale¿a³o w nim zrobiæ centralne ogrzewanie. Odwiedzi³em sze¶æ, czy siedem ró¿nych firm, zajmuj±cych siê instalacj±. Przedstawili mi oferty wstêpne w przedziale od 25000z³ do 54000z³. Oczywi¶cie zgodnie z moimi za³o¿eniami, zdecydowa³em siê sam wszystko zrobiæ. Aby obni¿yæ koszt zakupu grzejników i materia³ów, skontaktowa³em siê z lud¼mi, którzy te¿ potrzebowali zrobiæ CO. Razem uzbiera³o siê tego ca³kiem sporo. Odwiedzi³em kilka hurtowni i zaproponowa³em najmniejszej, oczywi¶cie z innego rejonu, która mia³a ni¿sze upusty u producentów ni¿ pozosta³e, wspólne zamówienie. Ca³o¶æ zamówienia posz³a na jej rachunek. Poniewa¿ wiêkszo¶æ zosta³a zap³acona praktycznie gotówk±, dostali¶my dodatkowy bonus w stosunku do cen zakupów innych hurtowni. Hurtownia na nas nie zarobi³a, ale uzyska³a na sta³e lepsze upusty. Poniewa¿ byli¶my z innego rejonu, nie zrobi³a sama sobie konkurencji. My kupili¶my taniej, ni¿ kupuj± du¿e hurtownie. Instalacjê montowa³em wieczorami, przez dwa tygodnie. Ca³kowity koszt wszystkich materia³ów wyniós³ nieca³e 11000z³. Porównuj±c do najtañszej oferty, zarobi³em przez te kilkana¶cie wieczorów 14000z³, wiele siê nauczy³em i pozna³em wiele osób. My¶lê, ¿e by³ to czas dobrze wykorzystany. Inny przyk³ad: Kowalski pracuje na budowach. Dostaje na rêkê 1600z³, co kosztuje jego pracodawcê 3000z³. Pracodawca musi jeszcze na nim zarobiæ i pokryæ inne koszty. Za³ó¿my, ¿e cena sprzeda¿y pracy Kowalskiego przez firmê wynosi tylko 4000z³. Wi¶niewski pracuje jako nauczyciel. Zarabia tak samo jak Kowalski. Ka¿dy z nich mo¿e w najlepszym przypadku kupiæ tylko 40 % pracy drugiego, chocia¿ tak samo zarabiaj±. Mog± siê zatrudniæ wzajemnie na czarno, ale to jest ju¿ nielegalne. Nawet wzajemna, bezp³atna pomoc s±siedzka jest definiowana jako szara strefa. Fiskus chce w takim przypadku podatku od darowizny, jak± jest przys³uga, lub podatku od dzia³alno¶ci gospodarczej od ka¿dego z nich. W zasadzie wzajemna pomoc jest barterem wewnêtrznym. Mo¿na to równie¿ nazwaæ bankiem czasu, bankiem us³ug, czy porównaæ do dzia³alno¶ci typu LETS. Ale je¶li zna siê dobrze przepisy i ró¿ne formy dzia³alno¶ci, mo¿na to zrobiæ legalnie. W zesz³ym roku w ramach nauki i praktyk, uczestniczy³em w kilku ma³ych prywatnych budowach. Koszt wybudowania w zale¿no¶ci od zastosowanej technologii wyniós³ od 870z³/m2 do 1120z³/m2, bez ceny ziemi, przy³±czy i bia³ego monta¿u. Od przysz³ego roku, indywidualnym inwestorom nie bêdzie przys³ugiwa³ zwrot ró¿nicy VAT, jako ¿e nale¿y siê tylko bogatym inwestorom. Dzia³aj±c wspólnie mo¿na bêdzie rozwi±zaæ ten problem. Du¿o ³atwiej równie¿, mo¿na rozwi±zaæ problem kredytu, je¶li buduje dobrze i bardzo tanio, dziêki czemu warto¶æ hipoteki znacznie przewy¿sza zapotrzebowanie na finanse. Przedstawi³em powy¿ej tylko drobn± cz±stkê informacji i mo¿liwo¶ci. Takie mo¿liwo¶ci kryj± siê nie tylko przy budowie domu, ale praktycznie wszêdzie. Artyku³ ten ma za zadanie zmusiæ do zastanowienia siê przed podjêciem decyzji, czêsto rzutuj±cej na ca³e ¿ycie. Skierowany jest przede wszystkim do ludzi przedsiêbiorczych, wytrwa³ych i zdecydowanych. Jest to wstêp do próby stworzenia niesformalizowanej, zdecentralizowanej, otwartej struktury sieciowej, opartej na wspó³pracy, zaanga¿owaniu i my¶leniu.